Bijna nergens ter wereld wantrouwt men AI als journalistiek hulpmiddel zo fel als in België, en ook in Vlaanderen. Dat blijkt uit het jongste Digital News Report, een jaarlijkse internationale studie naar nieuwsgebruik bij het publiek.
Amper 22% van de Vlamingen voelt zich comfortabel bij nieuws waarvoor de journalist AI als hulpmiddel heeft gebruikt. Gaat het om nieuws dat helemaal door AI is gegenereerd, met een zekere maar beperktere mate van menselijk toezicht, dan zakt dat naar 9%. Voor gans België is dat 10%.
Dat blijkt uit het jongste Digital News Report van het Reuters Institute for the Study of Journalism, waaraan SMIT (VUB en Imec) meewerkte. Een 2.000-tal Belgen nam deel aan het onderzoek.
Sterke nieuwscultuur
Bijna nergens ter wereld ligt het vertrouwen in artificiële intelligentie in de journalistiek zo laag als hier. Enkel in Kroatië is het nog lager, met 9%, terwijl India er aan de andere kant van het spectrum uitschiet, met liefst 44%.
Ike Picone (hoofddocent Media en Journalistiek aan de VUB), die meewerkte aan dit onderzoek, ziet een verklaring in de sterke nieuwscultuur die hier leeft.
“Op dat vlak zitten we op dezelfde lijn als de Scandinavische landen, waar we ook lage scores zien. Net als bij ons is het vertrouwen in nieuws er groot. Mensen willen die kwaliteit graag behouden zien, en willen niet dat pakweg ‘Het Punt van Van Impe’ plots door een AI-versie wordt vervangen. In landen waar het vertrouwen in de media lager ligt, zal men er mogelijk minder zwaar aan tillen als er artificiële intelligentie aan te pas komt.”
Eigen AI-gebruik
Over het algemeen zien de onderzoekers ook een duidelijk verband tussen het niveau van vertrouwen en het eigen gebruik van AI-chatbots. In India gebruikt bijvoorbeeld 18% van de respondenten wekelijks een chatbot als nieuwsbron, terwijl dat in ons land 5% is.
Opvallend is ook het grote verschil met de vorige editie van deze studie, die van 2024 dateert. Toen was het vertrouwen in AI bij het publiek nog veel groter.
Picone vermoedt dat het stijgende gebruik van AI-toepassingen bij de algemene bevolking daar iets mee te maken heeft. “Mensen weten steeds beter wat een chatbot kan, maar vooral ook wat die niét kan.”
Het volledige Digital News Report kan je hier nalezen.
Op nieuwsgebruik.be kan je dieper duiken in de onderzoeksresultaten voor Vlaanderen.
Hans Dierckx
(Illustratie: Revista)
