Op het Forum werden de resultaten voorgesteld van een nieuwe studie over de beeldvorming van allochtonen in de Belgische media. Deze studie werd in opdracht van AVBB en CGKRB uitgevoerd door de UGent en de UCL.
Het onderzoek leerde ondermeer dat allochtonen nog steeds vooral in beeld komen in het kader van specifieke allochtonenthema's (zoals het asieldossier of racisme), politieke berichtgeving en misdaadverslaggeving. Veel minder komen ze aan bod in verband met faits divers, economische thema's of cultuur. "Nochtans staan ook allochtonen in de file of krijgen ze hun auto niet gestart bij wintervorst."
Anderzijds wordt er in de berichtgeving maar weinig gepolariseerd tussen 'wij' en 'zij', en zijn er ook weinig stereotiepen terug te vinden. Integendeel, in de loop van de voorbije jaren is er merkelijk meer achtergrondinformatie en duiding over multiculturaliteit en etnische minderheden in de media verschenen.
Opmerkelijk is verder de toenemende individualisering van de berichtgeving rond allochtonen - waarmee een algemene trend wordt gevolgd - maar zonder dat allochtonen daarbij zélf aan het woord worden gelaten. De onderzoekers stelden tot slot vast dat kranten en televisie maar heel zelden expliciet racisme opnemen in hun verslagen, en in zoverre dit gebeurt komt er steeds een gepast wederwoord bij.
De AVBB en het CGKRB vroegen de minister van Gelijke Kansen, Christian Dupont, alvast om opnieuw middelen vrij te maken voor vervolgonderzoek, dat ook een stuk ruimer zou kunnen gaan. Radio, magazines, de gratis pers, regionale media, sportverslaggeving en ook de buitenlandse pers in België werden wegens budgettaire beperkingen tot dusver niet in het onderzoek betrokken. Intussen worden de 'Aanbevelingen voor de berichtgeving over allochtonen' uit 1994 wel al geactualiseerd. Het algemene aanvoelen is dat deze aanbevelingen wat te defensief van formulering zijn, geformuleerd vanuit een negatieve context. Gepoogd zal worden om te komen tot een meer positieve lijst van suggesties, te beginnen met de hint om de multiculturele maatschappij in al zijn facetten te belichten, en etnische culturele minderheden ook in beeld te brengen op gewone, neutrale terreinen als sport, cultuur, wetenschap, ontspanning en faits divers.
Een werkgroep buigt zich tegelijk over een nieuwe aanbeveling over de vermelding van nationaliteiten of etnische afkomst in berichtgeving. En verder wordt nagegaan of er suggesties op papier kunnen worden gezet rond satire en cartoons - de crisis rond de Mohammedcartoons ligt daarbij nog vers in het geheugen. Het is de bedoeling nog een brede rondvraag te organiseren over de nieuwe Aanbevelingen, zowel onder journalisten als bij het allochtone verenigingsleven. Aan Vlaamse kant wordt vanzelfsprekend ook de Raad voor de Journalistiek bij de werkzaamheden betrokken.
Een ander actiepunt is de actualisering van het Lexicon rond allochtonen, dat ook al in 1994 werd uitgewerkt en ondermeer op de website www.diversiteit.be te vinden is. Het gaat om een handig werkinstrument voor journalisten en eindredacteurs die op zoek zijn naar correcte terminologie of andere informatie over etnisch-culturele thema's.
Ten slotte wordt ook nagedacht over de uitwerking van een nieuwe Inventaris van woordvoerders uit de allochtone gemeenschappen - dit om tegemoet te komen aan de kritiek van hun nog te beperkte zichtbaarheid. Op het niveau van de Vlaamse Gemeenschap wordt alvast heel concreet aan een expertendatabank in die zin gewerkt. Maar ook de aanwezigheid van allochtonen op de redactievloeren zelf moet dringend verbeterd worden, was een andere conclusie. Dit moet zowel de expertise als de feeling met betrekking tot etnisch-culturele thema's vergroten. Aan met name de redactieverantwoordelijken wordt gevraagd om hiervoor aandacht te hebben. Pol Deltour
